Της Κυριακής Χούλη
Το GPS (Global Positioning System), Παγκόσμιο Σύστημα Στιγματοθέτησης, ή Θεσιθεσίας, είναι παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού γεωγραφικής θέσης, που λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, χωρίς να υπάρχει κάποια συνδρομή ή κάποιο κόστος για την εγκατάσταση του. Για να το πετύχει αυτό, χρησιμοποιεί 24 δορυφόρους της Γης, ειδικές συσκευές εντοπισμού (πομποδέκτες GPS) και ένα ειδικό λογισμικό χαρτογράφηση, ώστε να παρέχει ακριβείς πληροφορίες για τη θέση ενός σημείου.
Το σύστημα GPS σχεδιάστηκε από τους Αμερικανούς Ivan Getting, Roger Easton και τον Bradford Parkinson, τη δεκαετία του 1960, αποκλειστικά για στρατιωτική χρήση και ανήκε στη δικαιοδοσία του αμερικανικού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ (NAVSTAR GPS). Με την πάροδο του χρόνου το GPS εξελισσόταν και γινόταν όλο και πιο ακριβές. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, άρχισε να διατίθεται για ελεύθερη χρήση από το ευρύ κοινό. Το δορυφορικό αυτό σύστημα ρυθμίζεται καθημερινά από τη Βάση Πολεμικής Αεροπορίας Σρίβερ με κόστος 400 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο.
Το σύστημα GPS διαχωρίζεται σε τρία τμήματα:
Διαστημικό τμήμα: Αποτελείται από ένα δίκτυο 24 - 32 δορυφόρων, που καλύπτουν ομοιόμορφα με το σήμα τους ολόκληρο τον πλανήτη, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος αποπροσανατολισμού.
Επίγειο τμήμα ελέγχου: Οι έλεγχοι σχετίζονται με τη σωστή ταχύτητα των δορυφόρων, το υψόμετρο και την κατάσταση της επάρκειάς τους σε ηλεκτρική ενέργεια.
Τμήμα τελικού χρήστη: Αποτελείται από χιλιάδες χρήστες δεκτών GPS ανά την υφήλιο, οι οποίοι συνδυάζονται με ειδικό λογισμικό, που προβάλλει έναν χάρτη στην οθόνη της συσκευής GPS για την παροχή πληροφοριών.
Η φορητή συσκευή GPS αποτελείται από μια οθόνη, ένα μικρό πληκτρολόγιο και μια μικρή αναδιπλούμενη κεραία μήκους λίγων μόνο εκατοστών (στα νεότερα μοντέλα είναι ενσωματωμένη στη συσκευή), με την οποία το GPS λαμβάνει τα σήματα από τους δορυφόρους.
Ο χρονικός προσδιορισμός του σήματος είναι απαραίτητος. Το GPS για να προσδιορίσει την ακριβή θέση του, συγκρίνει την ώρα που ο δορυφόρος εξέπεμψε το μήνυμα, με την ώρα που το μήνυμα ελήφθη από το GPS. Επίσης, χρησιμοποιεί τριγωνομετρικούς υπολογισμούς για να προσδιοριστεί το γεωγραφικό μήκος και πλάτος και το ύψος.
Το GPS είναι ένα χρήσιμο σύστημα, διότι επιτρέπει τον προσανατολισμό με μεγάλη ακρίβεια και με οικονομικό τρόπο. Από την άλλη πλευρά σύμφωνα με μια έρευνα, η συχνή χρήση της δορυφορικής πλοήγησης μπορεί να αδρανοποιήσει περιοχές του εγκεφάλου που χρησιμοποιούνται για τον προσανατολισμό. Η αλόγιστη χρήση της συσκευής φέρνει αρνητικά αποτελέσματα, ενώ η ορθή χρήση μπορεί να αναδείξει την αξία του GPS. Είναι, λοιπόν, στο χέρι του χρήστη το πώς θα χρησιμοποιήσει το GPS για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα;
Το σύστημα GPS διαχωρίζεται σε τρία τμήματα:
Διαστημικό τμήμα: Αποτελείται από ένα δίκτυο 24 - 32 δορυφόρων, που καλύπτουν ομοιόμορφα με το σήμα τους ολόκληρο τον πλανήτη, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος αποπροσανατολισμού.
Επίγειο τμήμα ελέγχου: Οι έλεγχοι σχετίζονται με τη σωστή ταχύτητα των δορυφόρων, το υψόμετρο και την κατάσταση της επάρκειάς τους σε ηλεκτρική ενέργεια.
Τμήμα τελικού χρήστη: Αποτελείται από χιλιάδες χρήστες δεκτών GPS ανά την υφήλιο, οι οποίοι συνδυάζονται με ειδικό λογισμικό, που προβάλλει έναν χάρτη στην οθόνη της συσκευής GPS για την παροχή πληροφοριών.
Η φορητή συσκευή GPS αποτελείται από μια οθόνη, ένα μικρό πληκτρολόγιο και μια μικρή αναδιπλούμενη κεραία μήκους λίγων μόνο εκατοστών (στα νεότερα μοντέλα είναι ενσωματωμένη στη συσκευή), με την οποία το GPS λαμβάνει τα σήματα από τους δορυφόρους.
Ο χρονικός προσδιορισμός του σήματος είναι απαραίτητος. Το GPS για να προσδιορίσει την ακριβή θέση του, συγκρίνει την ώρα που ο δορυφόρος εξέπεμψε το μήνυμα, με την ώρα που το μήνυμα ελήφθη από το GPS. Επίσης, χρησιμοποιεί τριγωνομετρικούς υπολογισμούς για να προσδιοριστεί το γεωγραφικό μήκος και πλάτος και το ύψος.
Το GPS είναι ένα χρήσιμο σύστημα, διότι επιτρέπει τον προσανατολισμό με μεγάλη ακρίβεια και με οικονομικό τρόπο. Από την άλλη πλευρά σύμφωνα με μια έρευνα, η συχνή χρήση της δορυφορικής πλοήγησης μπορεί να αδρανοποιήσει περιοχές του εγκεφάλου που χρησιμοποιούνται για τον προσανατολισμό. Η αλόγιστη χρήση της συσκευής φέρνει αρνητικά αποτελέσματα, ενώ η ορθή χρήση μπορεί να αναδείξει την αξία του GPS. Είναι, λοιπόν, στο χέρι του χρήστη το πώς θα χρησιμοποιήσει το GPS για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα;