της Σέμης Μπουγδάνου
ία ακόμη πολύ μεγάλη και σημαντική ανακάλυψη είναι και η διαχώριση του αίματος σε ομάδες. Αυτή η ανακάλυψη έγινε από τον Αυστριακό γιατρό Karl Landsteiner. Μέχρι τότε οι μεταγγίσεις αίματος που γινόταν, δεν είχαν σίγουρα αποτελέσματα καθώς κάποιες επιτύγχαναν ενώ κάποιες άλλες προκαλούσαν θρόμβωση και σίγουρο θάνατο.
Την περίοδο, λοιπόν, που o Landsteiner εργαζόταν ως Παθολογοανατόμος, δημοσίευσε μια εργασία του σχετικά με την συγκόλληση αιμοσφαιρίων κατά τις μεταγγίσεις αίματος. Με αυτήν του την εργασία, απέδειξε ότι υπάρχουν μικρές διαφορές στις πρωτεΐνες του αίματος διαφορετικών ατόμων. Γνώριζε ήδη ότι αν ο ορός (πλάσμα) του αίματος ενός είδους αναμιγνυόταν με ερυθροκύτταρα άλλου είδους, επερχόταν συγκόλλησή τους. Αποφάσισε λοιπόν να διαπιστώσει τι θα συνέβαινε αν συνδύαζε πλάσμα αίματος ενός ανθρώπου με ερυθροκύτταρα άλλου ανθρώπου. Σε πολλές περιπτώσεις δεν γινόταν συγκόλληση, αλλά σε άλλες παρατήρησε συγκόλληση και μάλιστα τόσο ισχυρή σαν να είχαν αναμιχθεί πλάσμα και αίμα διαφορετικών ειδών. Οι μορφές που εμφάνιζαν αυτοί οι συνδυασμοί τον οδήγησαν στην ανακάλυψη της ύπαρξης 4 ομάδων αίματος, τις οποίες ονόμασε Α, Β , ΑΒ και 0 βασιζόμενος στην παρουσία, στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων, δύο διαφορετικών αντιγόνων, του Α και του Β. Με βάση αυτή την υπόθεση, άτομα της ομάδας Α διαθέτουν στο πλάσμα του αίματός τους το αντίσωμα Β, ενώ άτομα της ομάδας B διαθέτουν το αντίσωμα Α. Τα άτομα της ομάδας ΑΒ διαθέτουν αντιγόνα Α και Β ενώ από το πλάσμα απουσιάζει κάθε αντίσωμα, ενώ άτομα της ομάδας 0 δεν διαθέτουν κανένα αντιγόνο στα ερυθροκύτταρα ενώ στο πλάσμα του αίματος υπάρχουν τα αντισώματα και Α και Β. Με λίγα λόγια, ο Landsteiner με αυτή του την ανακάλυψη, έκανε ασφαλείς τις μεταγγίσεις αίματος σώζοντας έτσι εκατομμύρια ανθρώπους καθημερινά. Έθεσε όμως και σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τη φύση του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία απασχολούν την επιστημονική κοινότητα ακόμη και σήμερα. Αξιοσημείωτο είναι επίσης πως οι ανακαλύψεις του δεν περιορίστηκαν μόνο στο σύστημα ΑΒ0, αλλά και στα συστήματα ΜΝ και Ρ. Προς τιμήν αυτής της σπουδαίας ανακάλυψης, αλλά και του ίδιου, η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη γιορτάζεται την ημέρα των γενεθλίων του, στις 14 Ιουνίου.
Karl Landsteiner
Ο Karl Landsteiner γεννήθηκε στο Baden της τότε Αυστροουγγαρίας στις 14 Ιουνίου 1868. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και στη συνέχεια χημεία στο Βίρτσμπουργκ, το Μόναχο και τη Ζυρίχη. Δούλεψε ως βοηθός ερευνητής στο Παθολογοανατομικό Ινστιτούτο της Βιέννης το 1898-1908 και ως καθηγητής Παθολογοανατομίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο το 1909-1919. Πολύ αργότερα, το 1927,
όταν είχε μετακομίσει στις ΗΠΑ με υποτροφία του Ιδρύματος Ροκφέλερ, περιέγραψε τα συστήματα ομάδων αίματος Ρ, Μ και Ν, και το 1940 ανακάλυψε μαζί με τον Αλεξάντερ Γουίνερ τον παράγοντα Ρέζους ή Rh που είναι η βάση μιας σειράς συμβάντων που μπορούν να λάβουν χώρα στο αίμα μητέρας και εμβρύου, προκαλώντας αποβολή ή μία επικίνδυνη νόσο του νεογέννητου. Μεγάλη ήταν επίσης και η προσφορά του στην λύση εγκλημάτων και στις νομικά αποδεκτές ενδείξεις πατρότητας που πρόσφερε, ενώ με την απόδειξή του ότι οι ομάδες αίματος κληρονομούνται έθεσε μία βάση στην μελέτη της γενετικής του ανθρώπου και την ανθρωπολογία. Από τα πολλά βιβλία του ξεχωρίζει το βιβλίο «The Specificity of Serological Reactions», που ήταν κλασικό κείμενο που βοήθησε στην καθιέρωση της επιστήμης της ανοσοχημείας. Στην προσωπική του ζωή, το 1890 απαρνήθηκε τον ιουδαϊσμό και βαπτίστηκε χριστιανός. Το 1916 παντρεύτηκε την ελληνικής καταγωγής Ελένη Βλαστού, με την οποία απέκτησε ένα παιδί, τον μετέπειτα χειρουργό Έρνστ Λαντστάινερ. Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής το 1930. Πέθανε από καρδιακή προσβολή στη Νέα Υόρκη στις 26 Ιουνίου 1943, σε ηλικία 75 ετών.
Πηγές:
Διαχώριση ομάδων αίματος
Karl Landsteiner
Karl Landsteiner
Ο Karl Landsteiner γεννήθηκε στο Baden της τότε Αυστροουγγαρίας στις 14 Ιουνίου 1868. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και στη συνέχεια χημεία στο Βίρτσμπουργκ, το Μόναχο και τη Ζυρίχη. Δούλεψε ως βοηθός ερευνητής στο Παθολογοανατομικό Ινστιτούτο της Βιέννης το 1898-1908 και ως καθηγητής Παθολογοανατομίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο το 1909-1919. Πολύ αργότερα, το 1927,
όταν είχε μετακομίσει στις ΗΠΑ με υποτροφία του Ιδρύματος Ροκφέλερ, περιέγραψε τα συστήματα ομάδων αίματος Ρ, Μ και Ν, και το 1940 ανακάλυψε μαζί με τον Αλεξάντερ Γουίνερ τον παράγοντα Ρέζους ή Rh που είναι η βάση μιας σειράς συμβάντων που μπορούν να λάβουν χώρα στο αίμα μητέρας και εμβρύου, προκαλώντας αποβολή ή μία επικίνδυνη νόσο του νεογέννητου. Μεγάλη ήταν επίσης και η προσφορά του στην λύση εγκλημάτων και στις νομικά αποδεκτές ενδείξεις πατρότητας που πρόσφερε, ενώ με την απόδειξή του ότι οι ομάδες αίματος κληρονομούνται έθεσε μία βάση στην μελέτη της γενετικής του ανθρώπου και την ανθρωπολογία. Από τα πολλά βιβλία του ξεχωρίζει το βιβλίο «The Specificity of Serological Reactions», που ήταν κλασικό κείμενο που βοήθησε στην καθιέρωση της επιστήμης της ανοσοχημείας. Στην προσωπική του ζωή, το 1890 απαρνήθηκε τον ιουδαϊσμό και βαπτίστηκε χριστιανός. Το 1916 παντρεύτηκε την ελληνικής καταγωγής Ελένη Βλαστού, με την οποία απέκτησε ένα παιδί, τον μετέπειτα χειρουργό Έρνστ Λαντστάινερ. Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής το 1930. Πέθανε από καρδιακή προσβολή στη Νέα Υόρκη στις 26 Ιουνίου 1943, σε ηλικία 75 ετών.
Πηγές:
Διαχώριση ομάδων αίματος
Karl Landsteiner