Στα πλαίσια του μαθήματος των Θρησκευτικών οι μαθητές του τμήματος Β2 του Γυμνασίου Βροντάδου υπό την καθοδήγηση του Θεολόγου Καθηγητή του σχολείου κ. Καρατζά Κωνσταντίνου (ΠΕ01) συνέθεσαν έξι ομαδικές εργασίες κατά τη διάρκεια του 2ου Τετραμήνου του σχολικού έτους 2016-2017.
Η σύνθεση των εργασιών έγινε στο σχολείο, και συγκεκριμένα στο Εργαστήριο Πληροφορικής του σχολείου.
Η σύνθεση των εργασιών έγινε στο σχολείο, και συγκεκριμένα στο Εργαστήριο Πληροφορικής του σχολείου.
Ο Ιερός Ναός της Παναγίας της Αγιογαλούσαινας
Μαθήτριες -τες: Στράτος Κανάρης, Νίκος Κουντουριάδης, Μιχάλης Μαυριάνος και Γιώργος Χρύσης
Στο Βορειοδυτικό άκρο της Χίου βρίσκεται το χωριό Άγιο Γάλας, όπου κι οναός της Παναγίας της Αγιογαλούσαινας. Ο ναός έχει ανεγερθεί στο στόμιο ενός σπηλαίου. Ονομάστηκε έτσι επειδή στο σπηλαίο εκείνο υπάρχει σταλακτίτης, που έχει σχήμα μαστού, και από το οποίο στάζει λευκό σταλακτικό υγρό από το οποίο, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ξεδίψασε η Παναγία.
Η οικοδόμηση του ναού σχετίζεται με τη παρακάτω παράδοση: Ένας βασιλιάς είχε μια κόρη, η οποία είχε λέπρα. Ο γιατρός είπε στον πατέρα της να την βγάλει από το παλάτι, διότι η αρρώστια είναι μεταδοτική και υπάρχει κίνδυνος να μολυνθούν και άλλοι άνθρωποι. Ο πατέρας της, αφού άκουσε αυτά που του είπε ο γιατρός, έβαλε την κόρη σ’ ένα καράβι και τους είπε να την αφήσουν κάπου μακριά.
Ο καπετάνιος του καραβιού άφησε την κοπέλα σε μια ακρογιαλιά. Η κοπέλα, αφού περπάτησε, βρέθηκε στο χωριό Άγιος Θαλελαίος (σημερινό Άγιο Γάλας) της Χίου και εξαντλημένη από το πολυήμερο ταξίδι, αποκοιμήθηκε πάνω στο έδαφος. Στο όνειρό της είδε μια μαυροφορεμένη γυναίκα, που της είπε τα παρακάτω λόγια: Μη στενοχωριέσαι και θα σε κάνω καλά. Μόλις ξυπνήσεις θα πάρεις τη ρεματιά αυτή, θα περπατήσεις μέχρι το βάθος της στεριάς και στην αριστερή σου πλευρά θα βρεις μια σπήλια. Εκεί υπάρχει μια πηγή που τρέχει νερό, θα πας να πλυθείς και, αμέσως, θα γιατρευτείς από την αρρώστια σου. Η κοπέλα τα έκανε όλα αυτά και γιατρεύτηκε.
Τότε έγραψε ένα γράμμα στον πατέρα της ότι έγινε καλά. Ο πατέρας έκπληκτος έστειλε ναύτες να την φέρουν πίσω. Εκείνη, όμως, ήθελε να μείνει εκεί και τους είπε να πουν στον πατερά της να στείλει εργάτες να κτίσουν μια εκκλησία στο σπήλαιο. Οι εργάτες πήγαν, αλλά δεν μπορούσαν να χτίσουν την εκκλησία εκεί, επειδή το έδαφος δεν ήταν ομαλό. Έτσι, αποφάσισαν να την κτίσουν λίγο πιο μακριά. Καθώς, όμως, κάθε πρωί έβρισκαν τα υλικά μέσα στην σπήλια, οπότε την έκτισαν εκεί.
Ο ναός της Παναγίας της Αγιογαλούσαινας είναι χτισμένη στην είσοδο του σπηλαίου στον αρχιτεκτονικό τύπο του συνεπτυγμένου εγγεγραμμένου σταυροειδούς ναού με ψηλό τρούλο και διαθέτει καμαροσκέπαστα προσκτίσματα. Κτίστηκε τον 13ο ή τον 14ο αιώνα.
Στην διαμόρφωση των δύο ορατών –εκτός του σπηλαίου –όψεών της εκκλησίας, δηλαδή της ανατολικής και της βόρειας, εμφανίζονται κάτω από τα εξωτερικά επιχρίσματα τα αγαπητά στη ναοδομία της Χίου τυφλά αψιδώματα, που επί πλέον κοσμούνται με πινάκια του 18ου -19ου αιώνα. Στο εσωτερικό, επάνω από τα επιχρίσματα, υπάρχει γύψινος διάκοσμος του τύπου που συναντάται συχνά σε χιακούς ναούς του 18ου και 19ου αιώνα.
Στο εσωτερικό του ναού από την άλλοτε πλούσια τοιχογράφησή του διασώζεται μόνο η παράσταση της Πλατυτέρας στην κόγχη του Ιερού και το αξιόλογο του 1721 ξυλόγλυπτο τέμπλο, έργο των αδερφών Χατζηδημήτρη και Χατζηλιονή. O ναός καταλήγει σε ελικοειδές σπήλαιο και στο βάθος του σπηλαίου υπάρχει μικρό παρεκκλήσι με αγίασμα. Εκεί το 1822 κρύφτηκαν πολλοί Χιώτες για να γλυτώσουν τη σφαγή από τους Τούρκους. Δίπλα στην εκκλησία σώζονται κελλιά, που έμεναν μοναχοί, αφού σύμφωνα με τους ερευνητές ήταν χώρος ασκήσεως.
Τέλος, η Παναγία η Αγιογαλούσαινα γιορτάζει στις 15 Αυγούστου στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αλλά το πανηγύρι γίνεται στις 23 Αυγούστου, που είναι τα εννιάμερα της Παναγίας, με προσέλευση πολλών προσκυνητών από όλη τη Χίο.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
Η οικοδόμηση του ναού σχετίζεται με τη παρακάτω παράδοση: Ένας βασιλιάς είχε μια κόρη, η οποία είχε λέπρα. Ο γιατρός είπε στον πατέρα της να την βγάλει από το παλάτι, διότι η αρρώστια είναι μεταδοτική και υπάρχει κίνδυνος να μολυνθούν και άλλοι άνθρωποι. Ο πατέρας της, αφού άκουσε αυτά που του είπε ο γιατρός, έβαλε την κόρη σ’ ένα καράβι και τους είπε να την αφήσουν κάπου μακριά.
Ο καπετάνιος του καραβιού άφησε την κοπέλα σε μια ακρογιαλιά. Η κοπέλα, αφού περπάτησε, βρέθηκε στο χωριό Άγιος Θαλελαίος (σημερινό Άγιο Γάλας) της Χίου και εξαντλημένη από το πολυήμερο ταξίδι, αποκοιμήθηκε πάνω στο έδαφος. Στο όνειρό της είδε μια μαυροφορεμένη γυναίκα, που της είπε τα παρακάτω λόγια: Μη στενοχωριέσαι και θα σε κάνω καλά. Μόλις ξυπνήσεις θα πάρεις τη ρεματιά αυτή, θα περπατήσεις μέχρι το βάθος της στεριάς και στην αριστερή σου πλευρά θα βρεις μια σπήλια. Εκεί υπάρχει μια πηγή που τρέχει νερό, θα πας να πλυθείς και, αμέσως, θα γιατρευτείς από την αρρώστια σου. Η κοπέλα τα έκανε όλα αυτά και γιατρεύτηκε.
Τότε έγραψε ένα γράμμα στον πατέρα της ότι έγινε καλά. Ο πατέρας έκπληκτος έστειλε ναύτες να την φέρουν πίσω. Εκείνη, όμως, ήθελε να μείνει εκεί και τους είπε να πουν στον πατερά της να στείλει εργάτες να κτίσουν μια εκκλησία στο σπήλαιο. Οι εργάτες πήγαν, αλλά δεν μπορούσαν να χτίσουν την εκκλησία εκεί, επειδή το έδαφος δεν ήταν ομαλό. Έτσι, αποφάσισαν να την κτίσουν λίγο πιο μακριά. Καθώς, όμως, κάθε πρωί έβρισκαν τα υλικά μέσα στην σπήλια, οπότε την έκτισαν εκεί.
Ο ναός της Παναγίας της Αγιογαλούσαινας είναι χτισμένη στην είσοδο του σπηλαίου στον αρχιτεκτονικό τύπο του συνεπτυγμένου εγγεγραμμένου σταυροειδούς ναού με ψηλό τρούλο και διαθέτει καμαροσκέπαστα προσκτίσματα. Κτίστηκε τον 13ο ή τον 14ο αιώνα.
Στην διαμόρφωση των δύο ορατών –εκτός του σπηλαίου –όψεών της εκκλησίας, δηλαδή της ανατολικής και της βόρειας, εμφανίζονται κάτω από τα εξωτερικά επιχρίσματα τα αγαπητά στη ναοδομία της Χίου τυφλά αψιδώματα, που επί πλέον κοσμούνται με πινάκια του 18ου -19ου αιώνα. Στο εσωτερικό, επάνω από τα επιχρίσματα, υπάρχει γύψινος διάκοσμος του τύπου που συναντάται συχνά σε χιακούς ναούς του 18ου και 19ου αιώνα.
Στο εσωτερικό του ναού από την άλλοτε πλούσια τοιχογράφησή του διασώζεται μόνο η παράσταση της Πλατυτέρας στην κόγχη του Ιερού και το αξιόλογο του 1721 ξυλόγλυπτο τέμπλο, έργο των αδερφών Χατζηδημήτρη και Χατζηλιονή. O ναός καταλήγει σε ελικοειδές σπήλαιο και στο βάθος του σπηλαίου υπάρχει μικρό παρεκκλήσι με αγίασμα. Εκεί το 1822 κρύφτηκαν πολλοί Χιώτες για να γλυτώσουν τη σφαγή από τους Τούρκους. Δίπλα στην εκκλησία σώζονται κελλιά, που έμεναν μοναχοί, αφού σύμφωνα με τους ερευνητές ήταν χώρος ασκήσεως.
Τέλος, η Παναγία η Αγιογαλούσαινα γιορτάζει στις 15 Αυγούστου στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αλλά το πανηγύρι γίνεται στις 23 Αυγούστου, που είναι τα εννιάμερα της Παναγίας, με προσέλευση πολλών προσκυνητών από όλη τη Χίο.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
- Βάσση Όλγας, Μεσαιωνική Χίος, Χίος 2014, σσ. 98-100.
Ο Μέγας Βασίλειος
Μαθήτριες -τες:
Μπαχάς Σιδερής, Μπουλάς Σταμάτης, Καλλίκης Αδαμάντιος και Κοντογιάννης Αλεξανδρος
Μπαχάς Σιδερής, Μπουλάς Σταμάτης, Καλλίκης Αδαμάντιος και Κοντογιάννης Αλεξανδρος
Ο Μέγας Βασίλειος γεννήθηκε το 330 μ. Χ. στην Νεοκαισάρεια του Πόντου από σχετικά εύπορη οικογένεια. Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη και αμέσως μετά στην περίφημη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών. Εκεί ανέπτυξε φιλίες με τον Γρηγόριο τον Νανζιαζηνό και με τον Ιουλιανό.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στα μεγάλα πνευματικά κέντρα της εποχής ο Μέγας Βασίλειος απέκτησε ευρύτατη παιδεία. Το 356 επέστρεψε στη πατρίδα του, όπου άσκησε το επάγγελμα του ρητοροδιδασκάλου.
Την άνοιξη του 357 πραγματοποίησε ένα μεγάλο πνευματικό ταξίδι στη Συρία, στην Παλαιστίνη, στην Μεσοποταμία και στην Αίγυπτο για να μαθητεύσει κοντά στους περίφημους ασκητές της εποχής του. Το 358 ξαναγύρισε στην Καισάρεια πλημμυρισμένος από τις νέες πνευματικές εμπειρίες του μοναχισμού.
Το 362 ο θάνατος του Μητροπολίτη Διανίου τον έφερε πάλι στην Καισάρεια, όπου χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από το νέο Μητροπολίτη Ευσέβιο.
Έργο ζωής και σημαντικό σταθμό στην πορεία του Βασιλείου, απετέλεσε η ίδρυση και λειτουργία ενός κοινωνικού φιλανθρωπικού συστήματος, του Πτωχοκομείου ή Βασιλειαδας. Εκεί διοχέτευσε όλη την ευαισθησία του, καθιστώντας την πρότυπο κέντρου περίθαλψης και φροντίδας των ασθενέστερων ατόμων. Ουσιαστικά, η Βασιλειάδα υπήρξε ένας πρότυπος οίκος για τη φροντίδα των ξένων, την ιατρική περίθαλψη των φτωχών άρρωστων και την επαγγελματική κατάρτιση των ανειδίκευτων εργατών.
Καταπονημένος από την ευρεία δράση που ανέπτυξε σε πολλούς τομείς της χριστιανικής μαρτυρίας, καθώς και την ασκητική ζωή, την οποία ακολουθούσε, ο Βασίλειος πέθανε την 1η Ιανουαριου 379 σε ηλικία 49 ετών. Ο θάνατός του βύθισε στο πένθος όχι μόνο το ποίμνιό του, αλλά και όλο το χριστιανικό κόσμο της Ανατολής. Στην κηδεία του συμμετείχαν Ιουδαίοι, πιστοί της εθνικής θρησκείας και ένα πλήθος ανομοιογενούς θρησκευτικής και εθνικής απόχρωσης. Η παρακαταθήκη του υπήρξε το τεράστιο σε μέγεθος και σημασία θεολογικό – δογματικό του έργο μαζί με τη συμβολή του στη λειτουργική και την πρωτότυπη ανθρωπιστική του δράση.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στα μεγάλα πνευματικά κέντρα της εποχής ο Μέγας Βασίλειος απέκτησε ευρύτατη παιδεία. Το 356 επέστρεψε στη πατρίδα του, όπου άσκησε το επάγγελμα του ρητοροδιδασκάλου.
Την άνοιξη του 357 πραγματοποίησε ένα μεγάλο πνευματικό ταξίδι στη Συρία, στην Παλαιστίνη, στην Μεσοποταμία και στην Αίγυπτο για να μαθητεύσει κοντά στους περίφημους ασκητές της εποχής του. Το 358 ξαναγύρισε στην Καισάρεια πλημμυρισμένος από τις νέες πνευματικές εμπειρίες του μοναχισμού.
Το 362 ο θάνατος του Μητροπολίτη Διανίου τον έφερε πάλι στην Καισάρεια, όπου χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από το νέο Μητροπολίτη Ευσέβιο.
Έργο ζωής και σημαντικό σταθμό στην πορεία του Βασιλείου, απετέλεσε η ίδρυση και λειτουργία ενός κοινωνικού φιλανθρωπικού συστήματος, του Πτωχοκομείου ή Βασιλειαδας. Εκεί διοχέτευσε όλη την ευαισθησία του, καθιστώντας την πρότυπο κέντρου περίθαλψης και φροντίδας των ασθενέστερων ατόμων. Ουσιαστικά, η Βασιλειάδα υπήρξε ένας πρότυπος οίκος για τη φροντίδα των ξένων, την ιατρική περίθαλψη των φτωχών άρρωστων και την επαγγελματική κατάρτιση των ανειδίκευτων εργατών.
Καταπονημένος από την ευρεία δράση που ανέπτυξε σε πολλούς τομείς της χριστιανικής μαρτυρίας, καθώς και την ασκητική ζωή, την οποία ακολουθούσε, ο Βασίλειος πέθανε την 1η Ιανουαριου 379 σε ηλικία 49 ετών. Ο θάνατός του βύθισε στο πένθος όχι μόνο το ποίμνιό του, αλλά και όλο το χριστιανικό κόσμο της Ανατολής. Στην κηδεία του συμμετείχαν Ιουδαίοι, πιστοί της εθνικής θρησκείας και ένα πλήθος ανομοιογενούς θρησκευτικής και εθνικής απόχρωσης. Η παρακαταθήκη του υπήρξε το τεράστιο σε μέγεθος και σημασία θεολογικό – δογματικό του έργο μαζί με τη συμβολή του στη λειτουργική και την πρωτότυπη ανθρωπιστική του δράση.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
- Ανωνύμου, “Βασίλειος ο Μέγας”, Επιστήμη και ζωή, τόμος τρίτος, Θεσσαλονίκη, ά. χ. σσ. 171-172.
- Φειδά Β., “Βασίλειος ο Μέγας”, Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς
Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος
Μαθητές: Θανάσης Νέος, Στέλιος Χέλιος, Γιάννης Νικολάρας και Χρήστος Ντεντάϊ.
Ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής ή Θεολόγος, ήταν ένας από τους 12 αποστόλους. Υπήρξε γιος του Ζεβεδαίου και της Σαλώμης, αδελφός του Ιακώβου του Πρεσβυτέρου και καταγόταν από την Γαλιλαία, πιθανώς από τη Βησθαϊδά, κοντά στην λίμνη Τιβεριάδας. Η οικογένειά του ήταν φτωχική.
Αλιέας ως προς το επάγγελμα, όπως κι ο πατέρας του, ήταν από τους πρώτους που προσκάλεσε για μαθητές του ο Χριστός. Τόσο αυτός, όσο κι ο αδελφός του, δεν απέκτησαν επίσημη μόρφωση, καθώς από παιδιά βοηθούσαν τον πατέρα τους στο ψάρεμα. Από νεαρός ήταν πνευματικό κι ανήσυχο άτομο.
Υπακούοντας, λοιπόν, στην πρόσκληση του Ιησού, ο Ιωάννης εγκατέλειψε τα πάντα κι ακολούθησε, μαζί με τον αδερφό του τον Ιάκωβο, τον Χριστό. Και οι δύο μαζί ονομάστηκαν από το Χριστό με το επίθετο Βοανεργές, το οποίο σημαίνει υιοί βροντής. Ήταν παρών, κοντά στον Διδάσκαλο, σε πολλά γεγονότα της ζωής του Ιησού, ιδιαίτερα στη Μεταμόρφωσή του και κατά την ώρα της Σύλληψης του από τους στρατιώτες και τους υπηρέτες των Εβραίων αρχιερέων στο Κήπο της Γεθσημανής. Υπήρξε ίσως ο πιο αγαπημένος μαθητής του Χριστού και μάλιστα, τη στιγμή του θανάτου του ήταν ο μόνος από τους μαθητές του, που μαζί με την Παναγία, βρισκόταν κοντά στον σταυρό.
Συνέγραψε το τέταρτο Ευαγγέλιο, το οποίο και χαρακτηρίστηκε "Πνευματικό Ευαγγέλιο", και γι' αυτό αποκαλείται "Θεολόγος". Είναι, επίσης, ο συγγραφέας των τριών Καθολικών Επιστολών, που φέρουν το όνομά του.
Δίδαξε το ευαγγέλιο στην Παλαιστίνη, στην Μικρά Ασία και στην Ελλάδα. Εξορίστηκε στην Πάτμο μαζί με άλλους χριστιανούς επί αυτοκράτορα Δομιτιανού (81-96 μ. Χ.). Στο νησί αυτό έγραψε και την περίφημη Αποκάλυψη. Απεβίωσε στην Έφεσο το 100 μ. Χ.
Τέλος, η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του στις 26 Σεπτεμβρίου.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
1)Φειδά Β. , “Ιωάννης ο Ευαγγελιστής ή ο Θεολόγος”, Εγκυκλοπαίδεια
Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος τριακοστός πρώτος, Αθήνα 1988,
σσ. 35-36.
2)Ανωνύμου, “ Ιωάννης Ευαγγελιστής ή Θεολόγος”, Επιστήμη και ζωή,
τόμος όγδοος, Αθήνα, ά. χ., σ. 26.
3)https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82_%CE%BF_%CE%95%CF%85%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%82
Αλιέας ως προς το επάγγελμα, όπως κι ο πατέρας του, ήταν από τους πρώτους που προσκάλεσε για μαθητές του ο Χριστός. Τόσο αυτός, όσο κι ο αδελφός του, δεν απέκτησαν επίσημη μόρφωση, καθώς από παιδιά βοηθούσαν τον πατέρα τους στο ψάρεμα. Από νεαρός ήταν πνευματικό κι ανήσυχο άτομο.
Υπακούοντας, λοιπόν, στην πρόσκληση του Ιησού, ο Ιωάννης εγκατέλειψε τα πάντα κι ακολούθησε, μαζί με τον αδερφό του τον Ιάκωβο, τον Χριστό. Και οι δύο μαζί ονομάστηκαν από το Χριστό με το επίθετο Βοανεργές, το οποίο σημαίνει υιοί βροντής. Ήταν παρών, κοντά στον Διδάσκαλο, σε πολλά γεγονότα της ζωής του Ιησού, ιδιαίτερα στη Μεταμόρφωσή του και κατά την ώρα της Σύλληψης του από τους στρατιώτες και τους υπηρέτες των Εβραίων αρχιερέων στο Κήπο της Γεθσημανής. Υπήρξε ίσως ο πιο αγαπημένος μαθητής του Χριστού και μάλιστα, τη στιγμή του θανάτου του ήταν ο μόνος από τους μαθητές του, που μαζί με την Παναγία, βρισκόταν κοντά στον σταυρό.
Συνέγραψε το τέταρτο Ευαγγέλιο, το οποίο και χαρακτηρίστηκε "Πνευματικό Ευαγγέλιο", και γι' αυτό αποκαλείται "Θεολόγος". Είναι, επίσης, ο συγγραφέας των τριών Καθολικών Επιστολών, που φέρουν το όνομά του.
Δίδαξε το ευαγγέλιο στην Παλαιστίνη, στην Μικρά Ασία και στην Ελλάδα. Εξορίστηκε στην Πάτμο μαζί με άλλους χριστιανούς επί αυτοκράτορα Δομιτιανού (81-96 μ. Χ.). Στο νησί αυτό έγραψε και την περίφημη Αποκάλυψη. Απεβίωσε στην Έφεσο το 100 μ. Χ.
Τέλος, η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη του στις 26 Σεπτεμβρίου.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
1)Φειδά Β. , “Ιωάννης ο Ευαγγελιστής ή ο Θεολόγος”, Εγκυκλοπαίδεια
Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος τριακοστός πρώτος, Αθήνα 1988,
σσ. 35-36.
2)Ανωνύμου, “ Ιωάννης Ευαγγελιστής ή Θεολόγος”, Επιστήμη και ζωή,
τόμος όγδοος, Αθήνα, ά. χ., σ. 26.
3)https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82_%CE%BF_%CE%95%CF%85%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%82
Ο Απόστολος Πέτρος
Μαθήτριες -τες: Αουρόρα Λόγκα, Αγλαΐα Αρμένη και Παρασκευή Ρίκου
Ο κορυφαίος των Αποστόλων και ένας από τους μαθητές του Χριστού ήταν ο Απόστολος Πέτρος. Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για τη χρονολογία γέννησής του και για τη ζωή του πριν μπει στον κύκλο των μαθητών του Χριστού. Οι πληροφορίες, ωστόσο, που υπάρχουν προέρχονται από την Καινή Διαθήκη, όπου αναφέρεται με τα ονόματα Σίμων Πέτρος, Συμεών και Κηφάς. Λέγεται ότι γεννήθηκε στη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας από όπου καταγόταν και η οικογένειά του. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι ο Πέτρος ήταν παντρεμένος και ότι ο πατέρας του λεγόταν Ιωνάς. Κατά την περίοδο που κήρυσσε ο Ιησούς ζούσε στην Καπερναούμ στα βορειοδυτικά της θάλασσας της Γαλιλαίας, όπου μαζί με τον αδελφό του Ανδρέα συνεργάζονταν με τους, επίσης, αλιείς Ιάκωβο και Ιωάννη, γιους του Ζεβεδαίου. Ο Πέτρος ήταν, επιπλέον, γνωστός για την τόλμη και την ορμή του.
Η Καινή Διαθήκη αναφέρει ότι ο Πέτρος ήταν αγράμματος, με την έννοια ότι δεν είχε διδαχθεί τον Μωσαϊκό Νόμο και είναι αβέβαιο αν γνώριζε την ελληνική γλώσσα. Προφανώς μάθαινε αργά και αρκετές φορές έσφαλλε, αργότερα όμως, όταν ανέλαβε ευθύνες, απέδειξε ότι ήταν ώριμος και ικανός.
Τα Ευαγγέλια συμφωνούν ότι ο Πέτρος κλήθηκε να γίνει μαθητής του Ιησού στην αρχή του κηρύγματός του, αλλά το πότε και το πού συνέβη αυτό το γεγονός περιγράφεται διαφορετικά στα διάφορα Ευαγγέλια. Ο Ματθαίος και ο Μάρκος σημειώνουν την κλήση του από τον Ιησού και συμφωνούν, όπως και ο Λουκάς, ότι το γεγονός έγινε στη θάλασσα της Γαλιλαίας. Ο Ιωάννης επιθυμεί να υπογραμμίσει ότι ο Πέτρος αναγνώρισε τον Ιησού ως Μεσσία από την αρχή και ότι ο Ιησούς θεώρησε τον Σίμωνα ως τον λίθο από την πρώτη συνάντησή τους.
Τα Συνοπτικά Ευαγγέλια γενικά συμφωνούν και τονίζουν με την ίδια έμφαση την πρωτοκαθεδρία του Πέτρου ανάμεσα στους Δώδεκα Αποστόλους. Επίσης, συμφωνούν, αν και δίνουν διαφορετική έμφαση στο γεγονός, ότι ο Πέτρος μιλούσε εξ ονόματος της ομάδας, ήταν το προεξάρχον μέλος της ομάδας και απολάμβανε κάποιας πρωτοκαθεδρίας έναντι των άλλων μαθητών. Όποτε αναφέρονται τα ονόματα των μαθητών, το όνομα του Πέτρου συνήθως αναφέρεται πρώτο στη σειρά.
Οι πληροφορίες που μας δίνουν οι πηγές μας παρουσιάζουν τον Πέτρο ως μια προσωπικότητα σύνθετη, αλλά και πολύ ανθρώπινη. Ορισμένες φορές εμφανίζεται ταλαντευόμενος και ασταθής, όπως στις σχέσεις του με την Εκκλησία της Αντιόχειας, όταν, ενώ στην αρχή συνέτρωγε με τους Εθνικούς, αργότερα αρνήθηκε να το πράξει. Μπορούσε, όμως, να είναι και σταθερός. Ορισμένες φορές παρουσιάζεται και ως παρορμητικός και βίαιος, καθώς και ευερέθιστος με συχνές εκρήξεις θυμού. Ακόμα παρουσιάζεται συχνά ως ευγενικός, σταθερός και ικανός για μεγάλη πίστη και αγάπη.
Η δράση του Πέτρου μετά την Πεντηκοστή είναι μεγάλης σημασίας. Είναι ο πρώτος που βάφτισε Χριστιανούς και οργάνωσε τις πρώτες χριστιανικές κοινότητες. Κήρυξε στους Εβραίους την Ανάσταση του Ιησού και για αυτό τον λόγο φυλακίστηκε δύο φορές από τους αρχιερείς των Ιουδαίων.
Ο Πέτρος πήρε μέρος στην Αποστολική Σύνοδο στα Ιεροσόλυμα, όπου τάχτηκε με την άποψη του αποστόλου Παύλου για την απόλυτη αποδέσμευση του χριστιανισμού από την εβραϊκή θρησκεία. Ο Πέτρος επισκέφτηκε μαζί με τον Ιωάννη διάφορες περιοχές όπως η Καισάρεια, η Σαμάρεια, η Ιόππη, η Αντιόχεια κ.λ.π. για να διαδώσουν τη χριστιανική θρησκεία. Επίσης, του αποδίδεται η συγγραφή δύο επιστολών.
Ο απόστολος Πέτρος θεωρείται ιδρυτής της Εκκλησίας της Ρώμης.
Οι μαρτυρίες σχετικά με τον θάνατό του ποικίλλουν. Η παλιά παράδοση αναφέρει ότι ο Πέτρος σταυρώθηκε γύρω στο 64 μ.Χ., όταν αυτοκράτορας των Ρωμαίων ήταν ο Νέρωνας. Άλλοι υποστηρίζουν ότι οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος μαρτύρησαν το 67 μ.Χ. Οι τάφοι τους ήταν στο λόφο του Βατικανού και τα λείψανά τους μεταφέρθηκαν σε κατακόμβες.
Πάνω στον τάφο του Πέτρου, ο Μέγας Κωνσταντίνος έχτισε τον 4ο αιώνα εκκλησία, ενώ αργότερα στην ίδια θέση κατασκευάστηκε η βασιλική του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό.
Η μνήμη του Αγίου Πέτρου τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία μαζί με εκείνην του Αποστόλου Παύλου στις 29 Ιουνίου.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
Η Καινή Διαθήκη αναφέρει ότι ο Πέτρος ήταν αγράμματος, με την έννοια ότι δεν είχε διδαχθεί τον Μωσαϊκό Νόμο και είναι αβέβαιο αν γνώριζε την ελληνική γλώσσα. Προφανώς μάθαινε αργά και αρκετές φορές έσφαλλε, αργότερα όμως, όταν ανέλαβε ευθύνες, απέδειξε ότι ήταν ώριμος και ικανός.
Τα Ευαγγέλια συμφωνούν ότι ο Πέτρος κλήθηκε να γίνει μαθητής του Ιησού στην αρχή του κηρύγματός του, αλλά το πότε και το πού συνέβη αυτό το γεγονός περιγράφεται διαφορετικά στα διάφορα Ευαγγέλια. Ο Ματθαίος και ο Μάρκος σημειώνουν την κλήση του από τον Ιησού και συμφωνούν, όπως και ο Λουκάς, ότι το γεγονός έγινε στη θάλασσα της Γαλιλαίας. Ο Ιωάννης επιθυμεί να υπογραμμίσει ότι ο Πέτρος αναγνώρισε τον Ιησού ως Μεσσία από την αρχή και ότι ο Ιησούς θεώρησε τον Σίμωνα ως τον λίθο από την πρώτη συνάντησή τους.
Τα Συνοπτικά Ευαγγέλια γενικά συμφωνούν και τονίζουν με την ίδια έμφαση την πρωτοκαθεδρία του Πέτρου ανάμεσα στους Δώδεκα Αποστόλους. Επίσης, συμφωνούν, αν και δίνουν διαφορετική έμφαση στο γεγονός, ότι ο Πέτρος μιλούσε εξ ονόματος της ομάδας, ήταν το προεξάρχον μέλος της ομάδας και απολάμβανε κάποιας πρωτοκαθεδρίας έναντι των άλλων μαθητών. Όποτε αναφέρονται τα ονόματα των μαθητών, το όνομα του Πέτρου συνήθως αναφέρεται πρώτο στη σειρά.
Οι πληροφορίες που μας δίνουν οι πηγές μας παρουσιάζουν τον Πέτρο ως μια προσωπικότητα σύνθετη, αλλά και πολύ ανθρώπινη. Ορισμένες φορές εμφανίζεται ταλαντευόμενος και ασταθής, όπως στις σχέσεις του με την Εκκλησία της Αντιόχειας, όταν, ενώ στην αρχή συνέτρωγε με τους Εθνικούς, αργότερα αρνήθηκε να το πράξει. Μπορούσε, όμως, να είναι και σταθερός. Ορισμένες φορές παρουσιάζεται και ως παρορμητικός και βίαιος, καθώς και ευερέθιστος με συχνές εκρήξεις θυμού. Ακόμα παρουσιάζεται συχνά ως ευγενικός, σταθερός και ικανός για μεγάλη πίστη και αγάπη.
Η δράση του Πέτρου μετά την Πεντηκοστή είναι μεγάλης σημασίας. Είναι ο πρώτος που βάφτισε Χριστιανούς και οργάνωσε τις πρώτες χριστιανικές κοινότητες. Κήρυξε στους Εβραίους την Ανάσταση του Ιησού και για αυτό τον λόγο φυλακίστηκε δύο φορές από τους αρχιερείς των Ιουδαίων.
Ο Πέτρος πήρε μέρος στην Αποστολική Σύνοδο στα Ιεροσόλυμα, όπου τάχτηκε με την άποψη του αποστόλου Παύλου για την απόλυτη αποδέσμευση του χριστιανισμού από την εβραϊκή θρησκεία. Ο Πέτρος επισκέφτηκε μαζί με τον Ιωάννη διάφορες περιοχές όπως η Καισάρεια, η Σαμάρεια, η Ιόππη, η Αντιόχεια κ.λ.π. για να διαδώσουν τη χριστιανική θρησκεία. Επίσης, του αποδίδεται η συγγραφή δύο επιστολών.
Ο απόστολος Πέτρος θεωρείται ιδρυτής της Εκκλησίας της Ρώμης.
Οι μαρτυρίες σχετικά με τον θάνατό του ποικίλλουν. Η παλιά παράδοση αναφέρει ότι ο Πέτρος σταυρώθηκε γύρω στο 64 μ.Χ., όταν αυτοκράτορας των Ρωμαίων ήταν ο Νέρωνας. Άλλοι υποστηρίζουν ότι οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος μαρτύρησαν το 67 μ.Χ. Οι τάφοι τους ήταν στο λόφο του Βατικανού και τα λείψανά τους μεταφέρθηκαν σε κατακόμβες.
Πάνω στον τάφο του Πέτρου, ο Μέγας Κωνσταντίνος έχτισε τον 4ο αιώνα εκκλησία, ενώ αργότερα στην ίδια θέση κατασκευάστηκε η βασιλική του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό.
Η μνήμη του Αγίου Πέτρου τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία μαζί με εκείνην του Αποστόλου Παύλου στις 29 Ιουνίου.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
- Ανωνύμου, “Πέτρος, Άγιος, Απόστολος του Ιησού Χριστού”, Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος τεσσαρακοστός ένατος, Αθήνα 1996, σσ. 124-127.
- Ανωνύμου, “ Πέτρος, Απόστολος”, Επιστήμη και ζωή, τόμος δέκατος έκτος, Αθήνα, ά. χ., σσ. 12-13.
Ο Απόστολος Θωμάς
Μαθήτριες -τες:
Μιχάλης Τετώνης, Βασίλης Κωστάλας, Νίκος Κωστάλας, Μιχάλης Μιχάλας και Θοδωρής Ματσάγκος
Μιχάλης Τετώνης, Βασίλης Κωστάλας, Νίκος Κωστάλας, Μιχάλης Μιχάλας και Θοδωρής Ματσάγκος
Ο Απόστολος Θωμάς ήταν ένας από τους 12 μαθητές του Ιησού. Καταγόταν από την Αντιόχεια και ήταν γιος του Διοφάνη και της Ρόας. Το όνομά του είναι εβραϊκό και σημαίνει Δίδυμος.
Το όνομά του συνδέθηκε με τη απιστία, επειδή απουσίαζε κατά την διάρκεια της πρώτης εμφάνισης του Χριστού μετά την Ανάστασή του στους άλλους Αποστόλους κι έθεσε σ’ εκείνους ως ορό για να δεχθεί τις περιγραφές τους να αποκτήσει προσωπική εμπειρία του γεγονότος. Τους ζήτησε, δηλαδή, να δει τα σημάδια των καρφιών στα χέρια του Ιησού και να τα αγγίξει με τα δάκτυλά του. Η επιθυμία του πραγματοποιήθηκε ενισχύοντας έτσι την πίστη του στο Θεό και την αφιέρωσή του στο αποστολικό έργο.
Σύμφωνα με την παράδοση κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Ανατολή και μέχρι την Ινδία, όπου σύμφωνα με απόκρυφα έργα υπέστη πολλά βασανιστήρια και στο τέλος θανατώθηκε. Εορτάζεται στις 6 Οκτώβριου.
Τέλος, στον Άγιο Θωμά αποδίδεται και το απόκρυφο Ευαγγέλιο, που πραγματεύεται την παιδική ηλικία του Ιησού.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
1) Ανωνύμου, “Θωμάς”, Επιστήμη και ζωή, τόμος έβδομος, Αθήνα, ά. χ. σ. 151.
2) Κοντογιάννη Σ. Δ., “Θωμάς”, Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος εικοστός όγδοος, Αθήνα 1984, σσ. 324-325.
Το όνομά του συνδέθηκε με τη απιστία, επειδή απουσίαζε κατά την διάρκεια της πρώτης εμφάνισης του Χριστού μετά την Ανάστασή του στους άλλους Αποστόλους κι έθεσε σ’ εκείνους ως ορό για να δεχθεί τις περιγραφές τους να αποκτήσει προσωπική εμπειρία του γεγονότος. Τους ζήτησε, δηλαδή, να δει τα σημάδια των καρφιών στα χέρια του Ιησού και να τα αγγίξει με τα δάκτυλά του. Η επιθυμία του πραγματοποιήθηκε ενισχύοντας έτσι την πίστη του στο Θεό και την αφιέρωσή του στο αποστολικό έργο.
Σύμφωνα με την παράδοση κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Ανατολή και μέχρι την Ινδία, όπου σύμφωνα με απόκρυφα έργα υπέστη πολλά βασανιστήρια και στο τέλος θανατώθηκε. Εορτάζεται στις 6 Οκτώβριου.
Τέλος, στον Άγιο Θωμά αποδίδεται και το απόκρυφο Ευαγγέλιο, που πραγματεύεται την παιδική ηλικία του Ιησού.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
1) Ανωνύμου, “Θωμάς”, Επιστήμη και ζωή, τόμος έβδομος, Αθήνα, ά. χ. σ. 151.
2) Κοντογιάννη Σ. Δ., “Θωμάς”, Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος εικοστός όγδοος, Αθήνα 1984, σσ. 324-325.
Ο Ιούδας
Μαθήτριες -τες:
Μαριαλένα Κυπριάδη , Σέμη Μπουγδάνου, Ειρήνη Πατέτσου και Μαργαρίτα Σαλιόγλου
Μαριαλένα Κυπριάδη , Σέμη Μπουγδάνου, Ειρήνη Πατέτσου και Μαργαρίτα Σαλιόγλου
Ο Ιούδας ο Ισκαριώτης ήταν ένας από τους μαθητές του Χριστού, ο οποίος και τον πρόδωσε. Ήταν γιος κάποιου Σίμωνα από την πόλη Καριώθ, από την οποία πήρε και το όνομα Ισκαριώτης. Ήταν ο μόνος Ιουδαίος μεταξύ των μαθητών του Χριστού. Στον όμιλο των δώδεκα ανέλαβε τα καθήκοντα του οικονόμου και του διαχειριστή.
Σύμφωνα με μια διήγηση από την Ανατολική Κρήτη, που ομοιάζει με τον μύθο του Οιδίποδα, ο Ιούδας σκότωσε τον πατέρα και τον αδερφό του και παντρεύτηκε την μητέρα του, και για να σωθεί από τα μεγάλα του αμαρτήματα πήγε κι έγινε μαθητής του Χριστού. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει, καθώς ο λόγος που δημιουργήθηκε αυτή η φήμη ήταν για να σπιλωθεί η μνήμη του και να δικαιολογηθεί η πράξη της προδοσίας του.
Ο Ιούδας τέθηκε επικεφαλής ένοπλης δύναμης του συνεδρίου των Εβραίων, πήγε στον Κήπο της Γεσθημανής και μετά από συνεννόηση του με τους αρχιερείς και τους γραμματείς των Ιουδαίων επέδειξε τον Ιησού σε αυτούς με αντίτιμο 30 αργύρια (αργυρά νομίσματα). Όταν κατάλαβε τις συνέπειες των πράξεών του, της προδοσίας του δηλαδή, μετάνιωσε, επέστρεψε τα 30 αργύρια και ζήτησε τον απαγχονισμό του. Η απόφασή του να απαγχονιστεί δεν θεωρείται από το λαό ως μια πράξη μεταμέλειας, αλλά ως μία πράξη πονηρή και συμφεροντολογική. Έτσι, παρά τον εκούσιο θάνατό του παραμένει στη λαϊκή χριστιανική συνείδηση μία προσωποποίηση του κακού και ως το αιώνιο σύμβολο της προδοσίας. Εκεί βασίζεται και η ύπαρξη του Πασχαλινού εθίμου του καψίματος του Ιούδα. Τέλος, δεν πρέπει να δεχτούμε ότι ήταν απ’ την αρχή διεστραμμένος, αλλά δέχτηκε την κλήση του Χριστού, όπως όλοι οι υπόλοιποι μαθητές του.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
Σύμφωνα με μια διήγηση από την Ανατολική Κρήτη, που ομοιάζει με τον μύθο του Οιδίποδα, ο Ιούδας σκότωσε τον πατέρα και τον αδερφό του και παντρεύτηκε την μητέρα του, και για να σωθεί από τα μεγάλα του αμαρτήματα πήγε κι έγινε μαθητής του Χριστού. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει, καθώς ο λόγος που δημιουργήθηκε αυτή η φήμη ήταν για να σπιλωθεί η μνήμη του και να δικαιολογηθεί η πράξη της προδοσίας του.
Ο Ιούδας τέθηκε επικεφαλής ένοπλης δύναμης του συνεδρίου των Εβραίων, πήγε στον Κήπο της Γεσθημανής και μετά από συνεννόηση του με τους αρχιερείς και τους γραμματείς των Ιουδαίων επέδειξε τον Ιησού σε αυτούς με αντίτιμο 30 αργύρια (αργυρά νομίσματα). Όταν κατάλαβε τις συνέπειες των πράξεών του, της προδοσίας του δηλαδή, μετάνιωσε, επέστρεψε τα 30 αργύρια και ζήτησε τον απαγχονισμό του. Η απόφασή του να απαγχονιστεί δεν θεωρείται από το λαό ως μια πράξη μεταμέλειας, αλλά ως μία πράξη πονηρή και συμφεροντολογική. Έτσι, παρά τον εκούσιο θάνατό του παραμένει στη λαϊκή χριστιανική συνείδηση μία προσωποποίηση του κακού και ως το αιώνιο σύμβολο της προδοσίας. Εκεί βασίζεται και η ύπαρξη του Πασχαλινού εθίμου του καψίματος του Ιούδα. Τέλος, δεν πρέπει να δεχτούμε ότι ήταν απ’ την αρχή διεστραμμένος, αλλά δέχτηκε την κλήση του Χριστού, όπως όλοι οι υπόλοιποι μαθητές του.
Βιβλιογραφία – Πηγές:
- Ανωνύμου, “Ιούδας ο Ισκαριώτης”, Επιστήμη και ζωή, τόμος έβδομος, Αθήνα, ά. χ., σ. 264.
- Αικατερινίδη Γ. Ν., “Ιούδας ο Ισκαριώτης”, Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος